www.lynchland.eu

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

Witam wszystkich forumowiczów,
długo śledziłem powyższe forum i postanowiłem sam zabrac głos.
Na początku mój stosunek do BOB-a, a szerzej do serialu nie był skomplikowany. Jak dla mnie w serialu - mówił o tym Frost w jednym z wywiadów - była pokazana stara prawda o człowieku, jego dwoistość, że każdy ma w sobie pierwiastki dobra i zła - banał. Oczywiście przedstawienie tego w konwencji małego miasteczka amerykańskiego, otoczonego lasem (Lynch wspominał gdzieś w wywiadzie, że wychował się koło lasu) plus ta niesamowita muzyka Badalamentiego robi swoje. Efekt był tym większy, że pierwszy raz oglądałem serial, a raczej próbowałem oglądać jakchodziłem do podstawówki. Teraz po latach, po obejrzeniu go kilkukrotnym, plus FWWM, pamiętnik i wywiady Lyncha (jeszcze przede mną sąinne filmy Lyncha), Frosta, aktorów, reżyserów gdzie się tylko da oraz pod wpływem ludzi wypowiadających się na tym forum mój pogląd ewoluował, a precyzyjniej rozbudowywał się.

I tak: jak dla mnie interpretuję ten świat, a więc i BOB-a, który według mnie stanowi tak naprawdę klucz do zrozumienia całości, na dwóch płaszczyznach. Pod wpływem m. in. prawdziwka, którego niektóre analizy są niezwykle trafne, uznaję BOB-a, Mike-a po freudowsku jako Id i Superego, coś co jest w nas, jest częścią naszej natury, a w filmie są symbolami m. in. natury Lelanda, itd. (w ten sposób np. interpretuję m. in. chore uczucie miłości Lelanda do córki - choćby scena przy stole z FWWM). Nie będę tego wątku rozwijał, ponieważ w odpowiednich postach prawdziwek wszystko to dokładnie opisał.

Niemniej jednak jak dla mnie przynajmniej ta interpretacja mi nie wystarcza, tj. czułem pewien niedosyt. I im więcej razy ogladałem seriali film tym ten niedosyt zamiast się zminiejszać, to było wręcz przeciwnie.
Stąd też uważam, że, skupiając się tylko na BOB-ie, jest on nie tylko owym symbolem tego co w nas złe, naszej ciemnej natury, ale bytem realnym. Oczywiście nie chodzi mi o jakiegoś demona z krwi i kości, ale jednak o coś co nie było Lelandem, coś co posiadało własną wolę i miało siłę sprawczą. Dla klarowności przekazu pominę w tym momencie wszelkie dywagacje czy BOB mógł się przenosić w inne postacie, jak nimi sterował, czy Mike miał takie same właściwości czy nie. A jako najważniejszy dowód potwierdzający powyższą tezę, przynajmniej dla mnie, stanowi scena z przesłuchania, kiedy Leland/BOB nie tylko wspomniał Cooperowi wydarzenie z Pittsburga, ale powiedział teżo nożach - w jednym poście napisał o tym też El Pablo. Według mnie żadną miarą Leland, nie mógł tego wiedzieć. Co prawda Cooper wspomniał Trumanowi o historii z Pitsburga, ale uczynił to w późniejszym odcinku oraz nie mówił nic o nożach. Podobnie w scenie z Gordonem i Audrey.

Dodatkowo: gdyby BOB był tylko pewnym symbolem, odzwierciedleniem natury Lelanda lub szerzej wszystkich ludzi to nie sposób wytłumaczyć zniknięcie agenta Desmonda po podniesieniu pierścienia, który pochodził ze mieszkania nad sklepem, które było miejscem przebywania BOB-a, Mike-a i całej reszty.

Szczerze powiedziawszy odpowiadają mi obie interpretacje, dobrze się uzupełniają, ale jeślimiałbym wybierać to pełniejszą, tą decydującą jest dla mnie druga z nich.

Czekam na wasz głos.

prawdziwek

Mój głos jest taki, że po pierwsze można potraktować BOBa i MIKE'a jako odrębne osoby. Można w końcu wierzyć, że troskliwy ojciec i gwałcący swoją córkę to nie jest jedna i ta sama osoba, choć niby ciało to samo. Że w niektórych sytuacjach, gdy ludzie w tak dramatycznie odmiennych rolach dochodzi do rozpadu osobowości na istoty działające autonomicznie.

Ta interpretacja najbardziej kusiła mnie na początku, gdyż tematyka osoby jest mi bardzo bliska.

W tej chwili przychylam się do innej interpretacji. Mianowicie wychodzę z założenia, że istotą kina Lyncha jest to, że rzeczy, które widzimy na ekranie nie są, używając tego nieco wyśmianego sloganu "prawdą ekranu". Tzn. Lynch pokazuje nam fałsz, celowo konfrontuje nas z bzdurami, które sami wymyślamy.

BOB jest demonem w tym sensie, że jest ubzduraną postacią, na którą zwalamy rzeczy wstydliwe, do których nie chcemy się przyznać sami przed sobą. Wierzenie w BOBa jest jak wierzenie w diabła Borutę. Jak coś złego zrobimy, to przecież diabeł nas podkusił. Diabeł, tak jak BOB jest niby niezależną od ludzi osobą, która ich kusi, a nawet się wciela w nich w momentach, gdy grzeszą.

W tym kontekście pokazanie BOBa jako odbicia w lustrze Coopera, motyw Doppelgangera, to momenty prawdy - pokazujące, że to MY sami jesteśmy BOBami, MIKE'ami i wszystkimi innymi stworami zarazem. Są to fikcje, przy pomocy, których chcemy uzasadnić nasze postępki.

BOB wspomina wydarzenia z Pitsburga, gdyż pełni w filmie funkcję uniwersalną, obrazując ciemne strony ludzkiej natury w ogóle, a nie tylko ciemną stronę Lelanda. Nic dziwnego, że w trakcie przesłuchania Cooperowi przypomina jego własne "ciemne" sprawy.

doggod

prawdziwek

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

doggod

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

doggod

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

Kilka spraw więcej:

1) Podział natura-kultura i poglądy Frueda: opisanie powyższych wątków miało na celu jedynie posłużyć szerszemu spojrzeniu na „wizję artystyczną Lyncha”, bo siłą rzeczy każda wizja na jakichś poglądach się opiera – w przypadku Lyncha jedno z centralnych miejsc zajmują poglądy Freuda (zresztą sam pisałeś o kulturze jako źródle cierpienia). Poza tym sam w swoich wypowiedziach odwołujesz się do hinduizmu, buddyzmu, ścieżki lewej ręki itp., więc i ja postanowiłem dodać własną skromną opinię. Dodatkowo jak sięgam pamięcią na tym forum nikt jeszcze nie pokusił się o taką poszerzoną analizę (zgoda można było o tym napisać w innym poście, ale cóż, będzie tutaj).

2) Piszesz, że Twoim zdaniem Lynch relatywizuje znaczenie moralności oraz, że przedstawia świat takim jaki jest. Zgoda, taki pogląd i ja podzielam. Tylko, że mnie przede wszystkim interesują z jednej strony głębsze założenia wizji Lyncha (stąd m. in. odniesienia do Freuda), a z drugiej strony do czego taka postawa prowadzi lub może prowadzić, a nie tylko „co się w człowieku dzieje, jak otoczenie wpływa na niego”. No właśnie tylko tyle, albo aż tyle. Oczywiście, można poprzestać i delektować się tym co stworzył Lynch z Frostem. To i tak dużo. Ja czuję niedosyt. Właśnie obejrzenie takiego serialu/filmu niejako zmusza człowieka (przynajmniej mnie) do zastanowienia się nad naturą człowieka, jego czynami, wpływem społecznym, ale co równie ważne skutkami, konsekwencjami określonego działania (w ten sposób, choć znowuż trochę generalizując, odbieram słowa Lyncha w książce „W pogoni za wielką rybą”, gdzie pisze, że nie komentuje swoich dzieł, aby każdy mógł wyrobić własne zdanie).

3) Co do minimalnego kodeksu moralnego (nie zabijaj, nie kradnij): możliwe, że wypowiedziałem się nie dość precyzyjnie, z europocentrycznego punktu widzeniaJ.
Może nie obowiązuje w takiej formie jak w kulturze zachodniej, ale jakaś forma moralności jako regulatora życia społecznego występuje, czy to w postaci prostych zakazów, nakazów, czy też poprzez jakąś formę tabu, gdzie ich częścią są właśnie rytuały (polecam książki Franza Boasa, Ruth Benedict, Bronisława Malinowskiego – o kulturze Triobrandczyków, czy Claude Levi Straussa). Przecież rytuały też czemuś służą, są pewnym sposobem uporządkowania świata, stosunków i relacji między członkami danego plemienia.

Tylko, że w tym podejściu tkwi pewna pułapka. Otóż próbując zrównać (tak traktuję tezę, że nie w każdej kulturze nie zabijaj obowiązuje) choćby nasz dorobek cywilizacyjny z kulturami pierwotnymi ześlizgujemy się niebezpiecznie w relatywizm kulturowy, gdzie wszystkie praktyki są równe i prawomocne. To jest trochę tak jakby powiedzieć: „u nas takie rzeczy są nie do pomyślenia, ale dla tych dzikusów to w sam raz” (słowa L. Kołakowskiego). Poza tym nikt z nasz nie chciałby, aby jakiś kanibal przyjechał do nas i zjadał raz na tydzień jakiegoś młodzieńca – bo jego plemię miało taki rytuał (słowa U. Eco). Listę takich egzotycznych praktyk możemy wydłużyć np. przymusowe obrzezania dziewczynek, praktykowane przez wiele kultur w Afryce, czy zwyczaj palenia wdów pośród niektórych wspólnot w Indiach i Bangladeszu...
4) Co potrzeb biologicznych i zdolności. Jeśli cytujesz moją wypowiedź to cytuj proszę całą. W kolejnym zdaniu napisałem: „Oczywiście warunkiem wolnej woli człowieka oraz jego natury jest także i to, że potrafi ranić drugiego, zabić (nieważne z jakiego powodu). W kategoriach czysto opisowych zgoda, taki jest człowiek, ma taką potencję”. Tylko, że mi chodziło o coś innego. A mianowicie, że z tego, że człowiek ma takie zdolności, a co za tym idzie skłonności atawistyczne, nie wynika, że kategorie moralne nie mają nic tu do powiedzenia – jak sam postulujesz. Podałem przykład Teresy, Laury i Maddy. W jakich kategoriach byś rozpatrywał ich śmierć: zwierzęcości Lelanda i jego atawizmu??

Piszesz, że to biologia, czyli natura determinuje zachowania człowieka. Zgoda. Ale należy pamiętać, że już ludzki mózg posiada zarówno części odpowiadające za niższe funkcje np. najstarsza część, czyli tzw. mózg gadzi, ciało migdałowate), jak i wyższe funkcje (płat czołowy), który w dużym uproszczeniu odpowiada za nasze funkcjonowanie w społeczeństwie (innymi słowy nakłada ograniczenia na nasze popędy i potrzeby).

5) Kwestia moralnej oceny zabicia człowieka: hitlerowcy byli sądzeni za zamordowanie milionów ludzi. Część z nich została za to skazana na śmierć, inni dostali długoletnie wyroki więzienia, niektórzy uwolnieni. Doszukiwanie się w tym procesie chęci odwetu (zresztą sam sobie odpowiedziałeś, że to był odwet) według mnie świadczy albo o nieznajomości historii albo o złej woli. Tutaj chodzi o sprawiedliwość a nie odwet. Polecam książki H. Arendt m. in.: „Korzenie totalitaryzmu” oraz „Eichmann w Jerozolimie”). W ten sposób każdą śmierć (sprawcę) należałoby traktować tak samo. Sorry, ale podawanie przykładu hitlerowców to już poziom nie dla mnie.

6) Wypowiedź L. Kołakowskiego o Nietzschem: też nie lubię stwierdzeń „co by było gdyby”, ale akurat tutaj uważam tak samo jak L. K. Naziści wykorzystali poglądy Nietzschego, budując swoją ideologię, klasy panów i podludzi. Co do innych wielkich umysłów, to słyszałem tylko o M. Heideggerze (był w NSDAP), a z sympatyków na pewno H. Ford, nie do końca wyjaśniona jest rola G. Grassa. Zresztą to Ty użyłeś kwantyfikatora ogólnego (twierdzisz, że wielu „wielkich umysłów” go popierało), więc powinieneś poprzeć swoją hipotezę dowodami. Z pewnością popierali Hitlera ci, którzy podzielali jego spiskową teorię dziejów, zawartą w „Mein Kampf”. Na pewno zbyt wielu „wielkich umysłów” nie znajdziesz wśród myślicieli żydowskiego pochodzenia...

7) dysonans natura-kultura i postać Lelanda: szczerze mówiąc, dla mnie nie ma znaczenia, czy Lynch dodał sztuczkę z kochającym ojcem czy nie. Moja ocena jest taka sama. Co to znaczy nie oceniaj mnie?? Kochał swoją córkę?? – jest coś takiego jak chora miłość. Czy można mieć jakieś wątpliwości?? Scena z kochającym ojcem była tylko raz, po obiedzie, ale czy to coś zmienia?? Dzięki temu postać Lelanda może i jest rozbudowana, ale to nie wpływa na końcową negatywną ocenę. I jak to się ma do dysonansu „zwierzęcości i skłonności atawistycznych”, opisywania świata takim jaki jest i braku kategorii moralnych?? Nie rozumiem.

doggod

pjhmoon

Kamilu,
Szukasz jednego modelu czlowieka z jednakowymi uwarunkowaniami a taki nie istnieje. A juz napewno nie przedstawi kogos o tak ogólnym rysie film Davida Lyncha. Predzej mozesz szukac wykrzywionych relacji i nieoczywistych powiazań, ktore tworzą swiaty w jego filmach. pozdrawiam

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

Ok, widzę, że podobnie jak w wielu innych wątkach rozmowa zaczyna się rozjeżdżać na poboczne tematy i do niczego nie prowadzi, więc na tym proponuję zakończyć.

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

[quote="pjhmoon"]

Postacie i narracja opowiesci i samego serialu zmieniała sie nie tylko pod wpływem i z pomoca pomysłow rezysera ale działo sie tak na skutek działan producentow, szefow stacji itd. Dlatego nie rozpatrywałbym całego serialu biorac sie za jakakolwiek sensowna interpretacje. Postawiłbym jesli już tylko na czas do realizacji FWWM bo nawet juz tam zaczynaja sie niescislosci. To tak na starcie Smile

"Powstanie" tej postaci w trakcie realizacji moze sugerowac ze jest całkiem odrębnym bytem potegujacym nastroj calej historii. Ale.. nie za kazdym razem i w przypadku kazdej postaci jest tym samym. O ile wierzyc ksiazkom to Lynch bardzo nie lubi i ucieka od uogólnień. Watpliwe wiec jest zeby mozna bylo wyjasnic generalnie sens istnienia Bob'a w zyciu kazdego z bohaterów. Bob ma odnosic sie w poczatkowej fazie opowiesci do sytuacji Laury. I pozniej kazda nastepna sytuacja i bohater niejako odwoluja sie do perspektywy z jakiej BOB opisywany był przez Laure, chociazby w jej pamietniku. To w koncu byl bardzo wazny dowod i slad po smierci dziewczyny.[quote]

Może to co teraz napiszę wyda się trochę infantylne, ale cóż, trzeba spróbować Smile

Też słyszałem, że koncepcja serialu z różnych powodów się zmieniała. Piszesz, że wątpliwe jest generalnie wyjasnienie sensu istnienia Boba. To w takim razie chciałbym się zapytać o Twoją koncepcję. Bo tak: na początku wydaje się być jakimś bytem odrębnym, i prawda wiedza kim był pochodzi głównie z pamiętnika Laury no i śledztwa Coopera. Ale pod koniec (szczególnie ostatni odcinek) burzy dotychczasową koncepcję, tym bardziej gdy dodamy jeszcze wątek Earla. A może (co by mnie osobiście zmartwiło Sad

) rzeczywiście wizja Boba (piszę Boba, ale można go traktować jako przedstawiciela innych postaci jakMike,Karzeł, Olbrzym itd.) się zmieniała i nie ma jednego klucza do jego interpretacji??

Pozdrawiam

doggod

kamil_tk · Dołączył: 27 Paź 2011 Posty: 24 Przeczytał: 0 tematów

[quote="doggod"]